De asymmetrische opbouw met verschillende materialen zie ik ook bij de draaitafelontwerpen van Tom Fletcher en de luidsprekers van Diapason (elders op deze website). Het doel is het vermijden van ongewenste resonanties die fasegedrag, harmonische opbouw en natuurlijke klank van de muziek negatief beïnvloeden. We noemen dit ook wel “een neutraal geluid“. Muziek is nu eenmaal resonantie. Men zou kunnen zeggen: gecontroleerde resonantie. Gelijkvormige vlakken resoneren vooral in één frequentie. En die nauwe resonantiefrequentie blijft lang hangen. Bij asymmetrische vlakken is de resonantie verdeeld over een breder frequentiepatroon en is sneller uitgewerkt.
Het ontwerpdoel van de Etna was om zo dicht mogelijk te komen bij de prestaties van de Atlas, maar voor een aanzienlijk lagere prijs. De voorganger van de Etna was de Titan. De Etna moest beter worden dan de Titan en zoveel mogelijk Atlas-kwaliteiten hebben.
De Lyra New Angle technologie
Een belangrijke factor voor een optimale werking van een MC-element bevindt zich in het hart van de cartridge. Spoelen, magnetische circuits en de kern moeten tijdens het afspelen evenwijdig aan elkaar zijn. De meeste conventionele MC-elementen hebben deze evenwijdigheid in rust wel, maar bij het afspelen een afwijking van 3°. Dat komt omdat de naald op de plaat gaat rusten en de cantilever omhoog gaat en vrij komt. De VTA (Vertical Tracking Angle) wordt dan de gewenste 20°. Dit is de hoek die ook de snijbeitel bij het snijden van de plaat had.
In rust heeft de cantilever een VTA van 23° en op de plaat rustend heeft de cantilever een VTA van 20°. Door de constructie van de body van Lyra zullen bij het spelen de hoek tussen cantilever en magneten, spoelen en dempers exact 90° zijn. Dus juist tijdens het spelen is er de gewenste evenwijdigheid van de samenwerkende onderdelen. Met de arm van de plaat wijkt het 3° af van de ideale situatie.
Op de afbeelding is dit heel goed te zien. Links ziet u de Lyra opbouw en rechts de opbouw van conventionele elementen.
- Linksboven ziet u dat de Lyra-body een mechanische hoek maakt van 20° en dat de cantilever de rusthoek van 23° maakt. Het element hangt in rust boven de plaat. Magneten, dempers en spoelen staan scheef ten opzichte van elkaar.
- Rechtsboven ziet u dat bij de conventionele body er een mechanische hoek van 23° is en dat ook de cantilever een rusthoek van 23° heeft. Magneten, dempers en spoelen staan loodrecht op elkaar. Dus een ideale situatie in rust, maar niet onder het spelen.
- Rechtsonder ziet u bij de conventionele body dat de cantilever keurig naar 20° is gegaan, maar dat intern de werkende onderdelen ten opzichte van elkaar uit het lood zijn gekomen.
- Linksonder ziet u bij de Lyra-body dat bij de 20°-hoek van de cantilever de magneten, dempers en spoelen juist wel precies recht blijven en dus hun optimale werking kunnen bereiken.
Bovenstaande verhaal geeft ook aan hoe belangrijk het is om de naaldkracht in te stellen zoals de fabrikant heeft voorgeschreven. De persoon die de arm afstelt moet uitermate deskundig zijn en ook met het gehoor kunnen bepalen wanneer de optimale verhouding tussen naaldkracht en VTA wordt bereikt. Het zal duidelijk zijn dat dit bij een Lyra cartridge beter gaat, omdat we dan niet bezig zijn om te proberen een afwijking in het element te compenseren. Ik zeg daarom vaak: een compromis in de audio is geen optimum.
Next level: Lambda, de upgrade
Lyra heeft het New Angle ophangingssysteem voor de cantilever nog verder verfijnd. Dit heeft geresulteerd in weer een unieke technische vooruitgang in de toch al zo ver doorontwikkelde Lyra cartridges. Lyra’s voortdurende onderzoek naar dempers en veersystemen heeft geleid tot het volgende niveau hoger in de vorm van een upgrade: Lambda.
Een belangrijk onderdeel van het New Angle systeem is de toepassing van taps toelopende dempers.
Lambda scheidt de taps toelopende dempers van de New Angle-patronen in platte elastomere schijven (met een dempende werking) en een extra ondersteunend ‘kussen’ dat dienst doet als een soort voorlaadelement voor de cantilever. De stabiliteit en de geluidstechnische prestaties zijn hierdoor aanzienlijk verbeterd.
Upgrade voor Lyra cartridges
Heeft u een Etna element en wilt u graag een upgrade naar ETNA Lambda? Dat is mogelijk tegen bijbetaling van 50% van de huidige nieuwprijs. Na inlevering van uw oude ETNA element, sturen wij deze naar Lyra in Japan. Daar wordt uw element helemaal uit elkaar gehaald. Alle slijtagegevoelige onderdelen zoals naald, cantilever, ophanging, enz. worden weggegooid. De overige onderdelen worden schoongemaakt, de oude print wordt verwijderd en er wordt een nieuwe zijdeprint met de Lamda letter aangebracht. Uw element krijgt alle nieuwe kleuren en is in feite een volledig nieuw Lyra element.